Ung thư hậu môn: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Nằm ở vị trí kín đáo nên Ung thư hậu môn cũng như các bệnh hậu môn khác không được chú ý và tâm lý dè dặt của bệnh nhân. Hãy quan tâm đến cơ thể mình, tất cả, để phát hiện những triệu chứng bất thường và điều trị sớm nhất căn bệnh nguy hiểm này.

Ung thư hậu môn là bệnh gì?

Ung thư hậu môn là hiện tượng phát triển bất thường của các tế bào trong lớp niêm mạc của hậu môn, từ đó tạo thành các khối u và có khuynh hướng di căn ra các vùng lân cận.

Phần lớn trường hợp ung thư hậu môn là ung thư dạng biểu mô, biểu mô tế bào vảy, u tế bào hắc tố, và biểu mô dạng mụn cóc.

Phân loại ung thư hậu môn

Có thể phân loại ung thư hậu môn như sau:

Ung thư mô ngoài (Bệnh Bowen): Có sự bất thường trên lớp bề mặt trong của hậu môn, giống các tế bào ung thư nhưng chưa phát triển sâu hơn. Đây còn gọi là ung thư biểu mô tại chỗ.

Một số bác sĩ coi đây là ung thư hậu môn sớm nhất nhưng một số khác lại cho rằng đây chỉ là tiền ung thư chứ chưa phải là ung thư thực sự.

Ung thư hậu môn xâm lấn:

• Ung thư biểu mô tế bào vảy: So với ung thư biểu mô tại chỗ, loại ung thư này đã tiến vào các lớp sâu hơn của lớp lót.
• Ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp: Là một loại ung thư tế bào vảy.
• Adenocarcinomas: Một số ít ung thư hậu môn được gọi là ung thư tuyến.
• Ung thư biểu mô tế bào đáy: Loại này chiếm rất ít ở ung thư hậu môn, chủ yếu là phổ biến hơn đối với những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.
• U ác tính: Ung thư này bắt đầu ở các tế bào lớp lót hậu môn làm cho sắc tố màu nâu được gọi là melanin. Chỉ một phần rất nhỏ các bệnh ung thư hậu môn là u ác tính

Nguyên nhân gây ung thư hậu môn

Đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây ra bệnh ung thư hậu môn. Tuy nhiên, người ta tin tưởng rằng những người có các yếu tố dưới đây sẽ có nguy cơ mắc phải căn bệnh quái ác này.

Lối sống không lành mạnh: Uống nhiều rượu bia, hút thuốc có nhiều khả năng ung thư hậu môn hơn, ngay cả khi họ bỏ thuốc lá.

Tuổi tác: Hầu hết các bệnh ung thư hậu môn (80%) được chẩn đoán ở những người trên 60 tuổi. Trước tuổi 35, ung thư hậu môn phổ biến hơn ở nam giới. Tuy nhiên, sau tuổi 50 ung thư hậu môn là phổ biến hơn một chút ở phụ nữ.

Nhiều đối tác tình dục: Những người có quan hệ tình dục với nhiều người và đặc biệt là hay quan hệ tình dục qua đường hậu môn. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm HPV, do đó làm tăng nguy cơ ung thư hậu môn, là yếu tố nguy cơ đã biết.

Các bệnh ung thư khác: Những phụ nữ bị ung thư cổ tử cung hoặc âm đạo và những người đàn ông bị ung thư dương vật có nguy cơ phát triển ung thư hậu môn cao hơn. Điều này cũng liên quan đến nhiễm HPV.

Tổn thương hậu môn lành tính: Hội chứng ruột kích thích, trĩ có liên quan đến ung thư hậu môn. Viêm do tổn thương hậu môn lành tính có thể làm tăng nguy cơ.

Một hệ thống miễn dịch suy yếu: Những người nhiễm HIV-AIDS và những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch sau khi cấy ghép có nguy cơ cao hơn.

Triệu chứng của bệnh ung thư hậu môn

Đôi khi ung thư hậu môn không gây ra triệu chứng gì cả. Nhưng chảy máu thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Chảy máu thường nhỏ. Lúc đầu, hầu hết mọi người cho rằng chảy máu là do bệnh trĩ (đau đớn, sưng tĩnh mạch ở hậu môn và trực tràng có thể chảy máu). Đó là một nguyên nhân lành tính và khá phổ biến của chảy máu trực tràng.

Các triệu chứng quan trọng của ung thư hậu môn bao gồm:

• Xuất huyết trực tràng.
• Ngứa hậu môn liên tục.
• Một khối u hoặc khối lượng ở lỗ hậu môn.
• Dễ nhạy cảm hoặc đau nhức vùng hậu môn.
• Các thay đổi trong chuyển động ruột hay thói quen đi cầu: són phân, đi tiểu bất thường,…
• Ra dịch bất thường từ hậu môn.
• Các hạch bạch huyết sưng ở vùng háng hoặc hậu môn.

Thông thường, những loại triệu chứng này có nhiều khả năng gây ra bởi các tình trạng lành tính (không phải ung thư) như trĩ, vết nứt hậu môn hoặc mụn cóc hậu môn. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, tôt hơn hết là phải đến cơ sở y tế để có thể tìm và điều trị nguyên nhân.

Chẩn đoán ung thư hậu môn

Chẩn đoán ung thư hậu môn thông qua thăm khám triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và có thể thực hiện một số xét nghiệm sau:

Khám trực tràng

Có thể thăm khám trực tiếp bằng tay và nội soi hậu môn. Điều này có thể không thoải mái và thường có chút hơi đau. Cuộc kiểm tra sẽ xác định xem liệu có cần sinh thiết hay không.

Sinh thiết

Một mẫu mô nhỏ được lấy từ vùng hậu môn và gửi đến phòng thí nghiệm để thử nghiệm. Mô sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi.

Nếu sinh thiết cho thấy mô ung thư, các xét nghiệm thêm sẽ được thực hiện để tìm hiểu xem ung thư lớn đến mức nào và liệu nó có lan rộng hay không.

Chụp cắt lớp CT, cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm có thể giúp xác nhận kết quả.

Các giai đoạn bệnh ung thư hậu môn

Hệ thống TNM của hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ căn cứ vào kích thước khối u, sự lây lan đến các hạch bạch huyết lân cận và sự di căn đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan xa hơn như gan phổi để phân chia các giai đoạn của ung thư hậu môn.

Tương tự như các loại ung thư khác, ung thư hậu môn các giai đoạn như sau:

Giai đoạn 0: Ung thư chỉ ở niêm mạc, không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các vị trí xa hơn.

Giai đoạn I: Kích thước khối u ≤ 2cm, không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các vị trí xa hơn.

Giai đoạn II: Ung thư chưa lan đến hạch bạch huyết và các điểm xa hơn. Giai đoạn IIA thì 2cm < kích thước khối u ≤ 5cm. Giai đoạn IIB thì kích thước khối u > 5cm.

Giai đoạn III:

• Giai đoạn IIIA: Đã lan đến hạch bạch huyết gần trực tràng nhưng chưa lan đến các vị trí xa hơn.
• Giai đoạn IIIB: Kích thước ung thư bất kì và đang phát triển sang các cơ quan lân cận (âm đạo, niệu đạo, tuyến tiền liệt, bàng quang), không lan đến các hạch bạch huyết lân cận và xa hơn.
• Giai đoạn IIIC: Kích thước > 5cm và lan đến hạch bạch huyết gần trực tràng, chưa đến các điểm xa hơn hoặc là có kích thước bất kì, lan sang cơ quan lân cận, hạch bạch huyết gần trực tràng và chưa đến điểm xa hơn.

Giai đoạn IV: Kích thước bất kì, có thể hoặc chưa lan tới các cơ quan và hạch bạch huyết lan cận nhưng đã lan đến cơ quan xa hơn như gan, phổi.

Cách điều trị ung thư hậu môn

Không có cách chữa bệnh ung thư hậu môn, nhưng nhiều người được chẩn đoán mắc bệnh này vẫn có thể sống khỏe mạnh và tận hưởng cuộc sống. Tùy thuộc vào độ tuổi của bạn và giai đoạn của ung thư, có một số lựa chọn điều trị mà bác sĩ có thể cung cấp cho bạn, chỉ một hoặc kết hợp của các phương pháp sau:

Hóa trị
Hóa trị có thể được sử dụng để tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chặn chúng phát triển bằng cách tiêm hóa chất vào cơ thể hoặc uống. Thuốc giảm đau cũng có thể được sử dụng liên tục để kiểm soát các triệu chứng

Phẫu thuật
Phẫu thuật cắt bỏ cục bộ (Loại bỏ khối u cùng với một số mô khỏe mạnh xung quanh hậu môn): Thường sử dụng với người bệnh ung thư ở phần dưới của hậu môn và không lây lan rộng. Tốt nhất là ung thư giai đoạn sớm và các khối u nhỏ.

Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ (Loại bỏ toàn bộ phần dưới của đường tiêu hóa và phải tạo kết nối từ đường tiêu hóa đến da): Phẫu thuật này được dành riêng cho những người không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị khác hoặc những người ở giai đoạn cuối.

Xạ trị
Thường gặp ở nhiều dạng ung thư, bao gồm ung thư hậu môn.

Phương pháp này tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể, mặc dù cũng có thể giết chết các mô khỏe mạnh xung quanh. Cách điều trị này không xâm lấn và thường được kết hợp với các phương pháp điều trị ung thư khác.

Biện pháp phòng và theo dõi sau điều trị bệnh ung thư hậu môn

Sau khi hoàn thành điều trị ung thư hậu môn, bệnh nhân cần đi khám lại thường xuyên để tìm dấu hiệu cho thấy ung thư đã trở lại hoặc lây lan.

Để phòng ngừa ung thư hậu môn tái phát, người bệnh có thể kiểm soát bệnh hiệu quả bằng các cách sau:

• Thực hành tình dục an toàn: Hạn chế số lượng bạn tình, bạn dùng bao cao su khi quan hệ tình dục, tránh tình dục qua đường hậu môn và thường xuyên được xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Bỏ thuốc lá: Ngừng hút thuốc và tránh hút thuốc lá bất cứ khi nào có thể.
• Hạn chế tiêu thụ rượu: Tiêu thụ không quá 1 ly mỗi ngày cho phụ nữ hoặc 2 lần mỗi ngày với nam giới
• Tiêm chủng: Tiêm chủng ngừa HPV chấp thuận cho cả phụ nữ và nam giới trong độ tuổi từ 9 đến 26. Việc này sẽ bảo vệ con người khỏi một số loại HPV thường gây ung thư hậu môn.