Mất ngủ khi mang thai (đặc biệt là 3 tháng đầu và 3 tháng cuối) là do cơ thể mẹ bầu có nhiều xáo trộn nên giấc ngủ cũng bị rối loạn theo. Tình trạng mất ngủ kéo dài triền miên nếu không có cách khắc phục sớm không chỉ khiến chị em mệt mỏi, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Vì vậy, hiểu rõ nguyên nhân mất ngủ để từ đó có cách cải thiện hiệu quả tình trạng “đếm cừu” giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh, vui tươi.
Nguyên nhân gây mất ngủ khi mang thai
Nhiều nguyên nhân dẫn đến mất ngủ khi mang thai
Giai đoạn mang thai, cơ thể người phụ nữ có rất nhiều sự thay đổi như nồng độ hormone trong cơ thể tăng cao ở 3 tháng đầu, thai nhi phát triển lớn ở 3 tháng cuối khiến tư thế ngủ của mẹ trở nên khó khăn kéo theo những cơn mất ngủ. Mất ngủ khi mang thai thường do những nguyên nhân sau:
- Đi tiểu nhiều lần trong đêm: Giai đoạn này chị em thường thức dậy 2-3 lần trong đêm để đi tiểu khiến giấc ngủ bị gián đoạn nhiều lần, phải mất nhiều thời gian mới có thể ngủ lại. Nguyên nhân là do khi mang thai, thận phải làm việc quá tải, tăng hơn 30-50% để lọc thêm khối lượng máu, điều này khiến lượng Ure tăng cao và nước tiểu trở nên nhiều hơn bình thường. Đặc biệt những tháng cuối, thai nhi lớn dần và chèn ép bàng quang càng làm chị em khó chịu, mắc tiểu liên tục.
- Thường xuyên bị chuột rút: Đây là một trong những “sự cố” mà mẹ bầu thường xuyên gặp phải. Những cơn đau do kéo cơ xảy ra một cách đột ngột ở đùi, bắp chân mỗi lúc trở mình khiến mẹ bầu đau đớn thức giấc thường xuyên ở những tháng cuối của thai kỳ. Lý do là khi thai nhi càng lớn khiến trọng lượng cơ thể mẹ tăng cao, tạo áp lực lên các cơ bắp chân, đồng thời khi tử cung lớn sẽ chèn ép lên mạch máu và dây thần kinh gây ra những cơn căng cơ. Ngoài ra, mẹ bầu bị chuột rút còn do thai nhi cần nhiều canxi để phát triển hệ xương, nếu không đáp ứng đủ sẽ rút từ cơ thể mẹ truyền sang cho bé gây ra hiện tượng những cơn co cứng ở thai phụ.
- Đau lưng: Lúc này, thai nhi phát triển lớn làm phần lưng, chân và xương hông phải chịu sức nặng của cả cơ thể. Lúc này, mẹ bầu thường chịu đựng những cơn đau lưng dữ dội ngay cả khi nằm, và đây là một trong những nguyên nhân khiến thai phụ bị không ngủ được.
- Táo bón và ợ hơi: Khi mang thai, hệ tiêu hóa của mẹ bầu hoạt động kém, thức ăn khó tiêu gây ợ hơi và táo bón. Nguyên nhân là bên cạnh sự thay đổi nội tiết tố thì tử cung ngày càng lớn sẽ chèn ép tĩnh mạch dưới và một số dây thần kinh, thu hẹp không gian của đường tiêu hóa làm thức ăn di chuyển chậm hơn. Thức ăn tiêu hóa chậm, đầy bụng là một trong những nguyên nhân làm mẹ khó có giấc ngủ ngon.
- Các vấn đề về đường hô hấp: Những tháng đầu thai kỳ, sự thay đổi hormone trong cơ thể khiến hơi thở mẹ bầu trở nên khó khăn hơn bình thường. 3 tháng cuối thai kỳ, tử cung lại phát triển lớn chèn ép cơ hoành nên thai phụ cần phải thở sâu và thở nhiều hơn bình thường có thể gây ra hiện tượng ngáy, thậm chí là ngưng thở khi ngủ. Điều này khiến mẹ bầu khó chịu, giấc ngủ chập chờn.
Ngoài ra, mang thai bị mất ngủ còn có thể do ốm nghén, cơ thể mệt mỏi hoặc tâm lý lo lắng, căng thẳng quá mức khi mang thai (do mang thai ngoài ý muốn, lo lắng về tài chính, suy nghĩ cách chăm sóc và nuôi dạy con trẻ khi ra đời…). Những điều này cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của mẹ bầu, làm họ trằn trọc và khó đi vào giấc ngủ hơn.
Trị chứng mất ngủ khi mang thai như thế nào?
- Thai phụ tránh ăn quá no hoặc uống quá nhiều nước trước khi ngủ. thời gian ăn nên cách khoảng 2 – 3 giờ trước giờ đi ngủ để cơ thể có thể tiêu hóa hết thức ăn.
- Tăng cường cung cấp thực phẩm giàu vitamin B cho cơ thể như rau lá xanh, ngũ cốc nguyên cám để giúp ngủ ngon hơn.
- Ăn thành nhiều bữa nhỏ, ăn chậm, nhai kỹ để dạ dày không bị quá tải, tránh hiện tượng ợ nóng, có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây ra tình trạng mất ngủ khi mang thai.
- Tránh và hạn chế các loại thực phẩm ngọt vì có thể gây tiểu đường thai kỳ.
- Hạn chế các thức uống kích thích như: cà phê, trà, socola…
- Có một số loại thảo mộc chứa nhiều thành phần giúp thư giãn và làm dịu như: trà hoa cúc, trà hoa oải hương, trà tim sen, táo đỏ ..
- Nên tập thói quen ngủ nằm nghiêng bên trái, uốn cong đầu gối hoặc gác chân lên cao, sẽ giúp thai phụ ngủ thoải mái hơn vì làm giảm áp lực lên tĩnh mạch chân, hạn chế tình trạng phù nề, tăng lượng máu cung cấp cho tim, làm giảm hội chứng huyết áp thấp và giúp tuần hoàn máu tới thai tốt hơn.
- Xây dựng thói quen ngủ và thức dậy đúng giờ có thể làm giảm các triệu chứng rối loạn giấc ngủ, trị mất ngủ khi mang thai.
- Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao để giúp lưu thông khí huyết, giảm stress khi mang thai.
- Vận động nhẹ nhàng và đều đặn, nhẹ nhàng (ví dụ như đi bộ) có thể cải thiện chứng chuột rút. Tập các bài tập thư giãn trước lúc đi ngủ.
- Có thể tắm nước ấm, massage nhẹ nhàng, ngâm chân trong nước ấm, trước khi ngủ để mạch máu lưu thông tốt hơn và dễ ngủ. Có thể xông tinh dầu như hoa oải hương, hoa cúc,.. có khả năng làm dịu thần kinh.
- Chế độ ăn cần bổ sung đủ muối và canxi, vì nếu thiếu hai chất có thể dẫn đến hiện tượng chuột rút ở bà bầu, gây tình trạng mất ngủ khi mang thai.
- Dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý, ngủ giấc ngắn (khoảng 30 – 60 phút) vào buổi trưa hoặc trong ngày, để làm những triệu chứng mệt mỏi trong thai kỳ, não bộ cũng được nghỉ ngơi, cải thiện trí nhớ tốt hơn. Tuy nhiên, không nên ngủ nhiều vào ban ngày vì sẽ gây khó ngủ vào ban đêm.
- Đi vệ sinh trước khi ngủ để không phải thức dậy nhiều lần trong đêm.
- Chuẩn bị nơi ngủ sạch sẽ, thoáng mát khi trời nóng và ấm áp khi trời lạnh, sẽ giúp giấc ngủ đi vào dễ dàng hơn, trị mất ngủ khi mang thai.
- Tránh xem phim, đọc sách gây xúc động mạnh trước giờ ngủ.
- Tránh căng thẳng, lo lắng trước khi ngủ.