Bệnh trĩ (trĩ chảy máu) là gì?

Bệnh trĩ, đặc biệt là trĩ chảy máu, là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến mà nhiều người gặp phải. Đây không chỉ là một bệnh lý gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong bài viết này, Namhong.vn sẽ cùng bạn tìm hiểu về bệnh trĩ chảy máu, nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa để giúp mọi người có cái nhìn tổng quan và chính xác hơn về căn bệnh này.

Bệnh trĩ chảy máu là gì?

Định nghĩa bệnh trĩ

Bệnh trĩ là tình trạng giãn nở và phình to của các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng. Khi các tĩnh mạch này bị căng thẳng quá mức, chúng có thể trở nên yếu đi và dễ dàng vỡ ra, dẫn đến chảy máu. Bệnh trĩ có thể được chia thành hai loại chính: trĩ nội và trĩ ngoại. Trĩ chảy máu thường xảy ra khi các tĩnh mạch ở bên trong trực tràng bị tổn thương.

Triệu chứng của bệnh trĩ chảy máu

Bệnh trĩ chảy máu là một trong những triệu chứng điển hình và đáng lo ngại nhất của bệnh trĩ. Dưới đây là chi tiết về các triệu chứng này:

Chảy máu khi đi tiêu

• Đây là triệu chứng phổ biến nhất mà người bệnh thường gặp. Máu có thể xuất hiện ngay sau khi đi tiêu hoặc trong quá trình đi tiêu.
• Máu thường có màu đỏ tươi, cho thấy nó đến từ vùng hậu môn hoặc trực tràng thấp. Trong một số trường hợp nặng hơn, máu có thể có màu tối hơn, gần giống như màu đen, điều này có thể chỉ ra rằng máu đã bị oxy hóa, có thể đến từ các vấn đề sâu hơn trong đường tiêu hóa.
• Lượng máu có thể thay đổi từ vài giọt nhỏ đến lượng lớn, khiến người bệnh lo lắng.

Đau và khó chịu

• Người bệnh thường cảm thấy đau đớn hoặc khó chịu tại khu vực hậu môn, đặc biệt trong khi đi tiêu. Cảm giác đau có thể do sự căng thẳng của các tĩnh mạch trĩ đang sưng phồng hoặc do vết nứt ở hậu môn.
• Cơn đau có thể còn kéo dài nhiều giờ sau khi đi tiêu, gây ra cảm giác mệt mỏi, khó ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Ngứa ngáy

• Ngứa xung quanh vùng hậu môn là một triệu chứng không thể bỏ qua. Nguyên nhân có thể do viêm nhiễm, kích ứng từ phân, hoặc do vệ sinh không đúng cách.
• Cảm giác ngứa ngáy không chỉ gây khó chịu mà còn có thể khiến người bệnh gãi liên tục, dẫn đến tổn thương da và tình trạng viêm nhiễm thêm.

Sưng và viêm

• Vùng xung quanh hậu môn có thể có dấu hiệu sưng lên, và có thể kèm theo cảm giác nóng rát. Điều này có thể xảy ra do các tĩnh mạch trĩ bị viêm hoặc bị nghẹt.
• Sự sưng này có thể làm tăng cường độ của các triệu chứng khác như đau và ngứa.

Thay đổi thói quen đi tiêu

Người bệnh có thể trải qua những thay đổi trong thói quen đi tiêu, chẳng hạn như táo bón hoặc tiêu chảy. Những vấn đề này có thể làm tăng áp lực lên vùng bụng và hậu môn, khiến triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.

Cảm giác không hoàn thành khi đi tiêu

Nhiều người bệnh cảm thấy như họ không thể hoàn thành việc đi tiêu dù đã cố gắng hết sức. Cảm giác này có thể gây ra sự khó chịu và làm tăng thêm cảm giác lo lắng mỗi khi cần phải đi tiêu.

Trong trường hợp bạn hoặc người thân gặp phải những triệu chứng trên, hãy nên tìm kiếm sự tư vấn y tế ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bệnh trĩ nếu không được xử lý có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng hơn.

Phân loại bệnh trĩ

Bệnh trĩ có thể được phân thành nhiều loại khác nhau, nhưng chủ yếu được chia thành hai loại chính:

• Trĩ nội: Xảy ra khi các tĩnh mạch bên trong trực tràng bị phình to.
• Trĩ ngoại: Xảy ra khi các tĩnh mạch bên ngoài hậu môn bị phình to.

Mỗi loại bệnh trĩ đều có những triệu chứng và phương pháp điều trị riêng.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ chảy máu

Yếu tố di truyền trong bệnh trĩ

Bệnh trĩ, hay còn gọi là lòi dom, là một tình trạng phổ biến mà nhiều người phải đối mặt trong suốt cuộc đời. Một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự phát triển của bệnh này đó chính là yếu tố di truyền.

Di truyền và nguy cơ mắc bệnh trĩ

Nếu trong gia đình có người đã từng mắc bệnh trĩ, thì những thành viên khác trong gia đình sẽ có nguy cơ cao hơn mắc phải căn bệnh này. Điều này cho thấy có thể có một yếu tố di truyền liên quan đến cấu trúc và chức năng của các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng.

Nghiên cứu cho thấy rằng gen di truyền có thể ảnh hưởng đến độ đàn hồi cũng như khả năng chống lại áp lực của hệ thống mạch máu. Cụ thể:

• Cấu trúc tĩnh mạch: Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh trĩ thường có cấu trúc tĩnh mạch yếu hơn, dễ bị giãn nở hoặc phình ra. Điều này làm tăng khả năng hình thành các búi trĩ.
• Chức năng mạch máu: Một số gen có thể ảnh hưởng đến chức năng của các tĩnh mạch, bao gồm khả năng co thắt và thư giãn. Nếu các tĩnh mạch không hoạt động hiệu quả, áp lực bên trong sẽ tăng lên, dẫn đến sự hình thành các búi trĩ.

Các yếu tố khác kết hợp với di truyền

Mặc dù yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng, nhưng nó không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra bệnh trĩ. Bệnh này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:

• Chế độ ăn uống: Một chế độ ăn thiếu chất xơ có thể gây táo bón, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn.
• Lối sống: Ngồi lâu, ít vận động cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh trĩ. Việc đứng hoặc ngồi lâu trong thời gian dài khiến cho áp lực tại khu vực xung quanh hậu môn tăng lên.
• Thay đổi nội tiết: Phụ nữ mang thai hoặc trong kỳ kinh nguyệt có thể tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ do thay đổi hormone và áp lực từ tử cung lên các mạch máu.
• Tuổi tác: Khi tuổi tác tăng lên, độ đàn hồi của các tĩnh mạch giảm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn quan trọng trong sự phát triển của bệnh trĩ. Tuy nhiên, để ngăn ngừa và kiểm soát bệnh, rất cần thiết phải duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng, tập luyện thể dục và tránh các thói quen xấu. Những ai có tiền sử gia đình về bệnh trĩ nên chú ý theo dõi sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu không bình thường.

Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống không hợp lý là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh trĩ chảy máu. Việc tiêu thụ thực phẩm ít chất xơ, thiếu nước và sử dụng nhiều rượu bia có thể dẫn đến táo bón. Khi bị táo bón, người bệnh phải rặn mạnh khi đi tiêu, tạo áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng, từ đó gây ra bệnh trĩ.

Mang thai

Trong thời kỳ mang thai, tử cung lớn lên và gây áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ, đặc biệt là trong giai đoạn cuối của thai kỳ. Ngoài ra, sự thay đổi hormone cũng có thể làm yếu đi các tĩnh mạch, góp phần vào sự phát triển của bệnh trĩ.

Ngồi lâu

Ngồi lâu một chỗ, đặc biệt là trên ghế văn phòng, có thể gây áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn. Những người làm việc văn phòng thường xuyên phải ngồi lâu có nguy cơ cao mắc bệnh trĩ. Việc không vận động cũng làm giảm lưu thông máu, khiến các tĩnh mạch dễ bị phình to.

Tiêu chảy kéo dài

Tiêu chảy kéo dài có thể gây kích ứng và viêm nhiễm vùng hậu môn. Khi đi tiêu nhiều lần trong ngày, khu vực này sẽ bị cọ xát và tổn thương, dẫn đến việc phát triển bệnh trĩ. Ngoài ra, tiêu chảy cũng có thể làm mất nước và điện giải, gây ra những vấn đề sức khỏe khác.

Căng thẳng

Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp và gây áp lực lên các tĩnh mạch. Khi cơ thể chịu áp lực, hệ thống tuần hoàn sẽ hoạt động mạnh mẽ hơn, dẫn đến việc các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị giãn nở. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ chảy máu.

Triệu chứng của bệnh trĩ chảy máu

Chảy máu khi đi tiêu

Một trong những triệu chứng rõ rệt nhất của bệnh trĩ chảy máu là hiện tượng chảy máu khi đi tiêu. Máu có thể xuất hiện dưới dạng vệt máu tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong phân. Đôi khi, máu có thể chảy ra nhiều hơn, gây lo lắng cho người bệnh.

Đau và khó chịu

Người bệnh thường cảm thấy đau và khó chịu ở vùng hậu môn, đặc biệt là khi ngồi hoặc đi tiêu. Cảm giác đau có thể kéo dài sau khi đi tiêu, khiến người bệnh cảm thấy không thoải mái trong suốt cả ngày.

Ngứa ngáy

Ngứa ngáy ở vùng hậu môn là một triệu chứng phổ biến khác của bệnh trĩ chảy máu. Sự kích ứng và viêm nhiễm có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và không thể tập trung vào công việc hàng ngày.

Sưng tấy

Khi các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị phình to, khu vực này có thể sưng tấy. Sự sưng tấy có thể kèm theo cảm giác nóng rát và đau đớn, làm tăng thêm sự khó chịu cho người bệnh.

Chẩn đoán bệnh trĩ chảy máu

Khám lâm sàng

Để chẩn đoán bệnh trĩ chảy máu, bác sĩ thường tiến hành khám lâm sàng. Điều này bao gồm việc kiểm tra vùng hậu môn và trực tràng để phát hiện các dấu hiệu của bệnh trĩ, như sưng tấy, chảy máu hay các khối u.

Nội soi trực tràng

Nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện nội soi trực tràng để kiểm tra sâu hơn. Thủ thuật này cho phép bác sĩ nhìn thấy bên trong trực tràng và phát hiện các vấn đề khác như polyp hoặc ung thư.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu có thể được thực hiện để kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh. Điều này giúp bác sĩ đánh giá mức độ mất máu và các vấn đề liên quan đến sức khỏe khác.

Lịch sử bệnh

Ngoài việc kiểm tra lâm sàng, bác sĩ cũng sẽ hỏi về lịch sử bệnh của người bệnh. Các câu hỏi về triệu chứng, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt và tiền sử gia đình có thể giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác hơn.

Điều trị bệnh trĩ chảy máu

Điều trị tại nhà

Nhiều trường hợp bệnh trĩ chảy máu có thể được điều trị tại nhà bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và lối sống. Người bệnh nên tăng cường lượng chất xơ trong khẩu phần ăn, uống đủ nước và tránh rượu bia. Ngoài ra, việc tập thể dục thường xuyên cũng giúp cải thiện tình trạng bệnh.

Sử dụng thuốc

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm triệu chứng của bệnh trĩ chảy máu. Các loại thuốc chống viêm, thuốc giảm đau và thuốc nhuận tràng có thể giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn.

Thủ thuật y tế

Nếu bệnh trĩ chảy máu không cải thiện sau khi điều trị tại nhà, bác sĩ có thể đề xuất các thủ thuật y tế. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:

• Thắt búi trĩ: Sử dụng dây thun để thắt búi trĩ lại, ngăn máu chảy đến búi trĩ và làm cho nó teo lại.
• Cắt bỏ búi trĩ: Phẫu thuật để cắt bỏ búi trĩ nếu nó gây ra nhiều đau đớn và khó chịu.

Phẫu thuật

Trong trường hợp nặng, phẫu thuật có thể là lựa chọn cuối cùng để điều trị bệnh trĩ chảy máu. Phẫu thuật giúp loại bỏ hoàn toàn búi trĩ và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Phòng ngừa bệnh trĩ chảy máu

Chế độ ăn uống hợp lý

Để phòng ngừa bệnh trĩ chảy máu, người bệnh nên duy trì chế độ ăn uống giàu chất xơ. Các thực phẩm như trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu rất tốt cho sức khỏe đường tiêu hóa. Uống đủ nước cũng giúp làm mềm phân và giảm nguy cơ táo bón.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng quát mà còn giúp tăng cường lưu thông máu, giảm áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội đều có lợi cho sức khỏe.

Tránh ngồi lâu

Người làm việc văn phòng nên cố gắng đứng dậy và đi lại sau mỗi giờ làm việc. Việc ngồi lâu có thể gây áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Quản lý căng thẳng

Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát và làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Hãy tìm cách quản lý căng thẳng qua các hoạt động thư giãn như thiền, yoga hoặc tham gia các hoạt động giải trí.

Dụng cụ đặt hậu môn Hemohelp điều trị trĩ

Kết luận

Bệnh trĩ chảy máu là một vấn đề sức khỏe phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp người bệnh có biện pháp can thiệp kịp thời. Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh trĩ chảy máu, từ đó giúp bạn chăm sóc sức khỏe bản thân tốt hơn.